Rozwój mowy u dziecka to proces, który trwa miesiącami. Maluch uczący się komunikacji, zanim zacznie używać słów, korzysta ze znanych sobie metod zwrócenia uwagi rodzica — najczęściej jest to płacz lub gaworzenie. Z czasem z pojedynczych sylab powstają wyrazy, które kolejno łączą się w zdania. Podpowiadamy, jak pomóc maluchowi opanować trudną sztukę porozumiewania się – szczególnie wtedy, kiedy dziecko zaczyna mówić.
Oczekiwanie na pierwsze słowo dziecka jest ekscytujące. Zazwyczaj cierpliwość rodzica zostaje nagrodzona około roczku, kiedy pociecha potrafi zwrócić się do rodziców „mama” lub „tata”. Zanim to jednak nastąpi możesz wspierać rozwój mowy, poprzez rozmowy, piosenki, zabawy, czytanie książeczek. Dopasuj je do umiejętności i wieku swojego podopiecznego — budowanie zasobu słownictwa ułatwi dziecku późniejsze rozwijanie aparatu mowy. Zwróć uwagę na to, czy Twój maluch rozumie komunikaty, jakie do niego wysyłasz i próbuje na nie odpowiedzieć — uśmiechem, gestem, wykonując ruchy ustami. To podstawy dalszego rozwoju werbalnego.
Zanim ze sobą porozmawiacie…
… upłynie około trzech lat. To okres, w którym maluch będzie gromadził słownictwo i uczył się komunikacji, naśladując rodziców i osoby z bliskiego otoczenia. W tym okresie możesz zrobić naprawdę sporo, aby ułatwić mu tę naukę:
- Bądź narratorem — opisuj dziecku codzienne czynności, które wykonujesz sama, opowiadaj, co robicie w czasie zabawy, co widzicie na spacerze. Dla Twojego malucha nie ma tematów nudnych! Wszystko, o czym opowiada mama jest pasjonujące i warte uwagi.
- Zachęcaj dziecko do udziału w rozmowie — zadawaj pytania i czekaj na odpowiedź. Oczywiście maluch nie użyje słów, ale uśmiechem, gestem czy ruchem ust będzie próbował porozumieć się z Tobą. Starsze dzieci z fascynacją mogą próbować opowiedzieć o tym, co przeżyły w żłobku, przedszkolu czy na placu zabaw. Pamiętaj, aby nie strofować dziecka za niewłaściwą odmianę słów, przekręcanie wyrazów czy drobne błędy językowe — poprawiaj, ale rób to subtelnie, aby maluch nie zniechęcił się i nie stracił wiary w swoje nowe umiejętności. Najlepszym przykładem są prawidłowo wysławiający się rodzice, którzy unikają nadmiaru zdrobnień, seplenienia i oczywiście wulgaryzmów.
- Dostarczaj bodźców dźwiękowych — zadbaj o to, aby w Waszym otoczeniu nie brakowało muzyki, śpiewaj i nuć maluchowi kołysanki, czytaj książeczki. Dopasuj intensywność i rodzaj dźwięków do upodobań dziecka oraz jego wieku.
- Organizuj zabawy z naśladowaniem dźwięków — nauka, która jest przyjemnością przynosi najlepsze efekty.
- Słuchaj dziecka — bagatelizowanie nawet niezrozumiałej paplaniny nie jest dobrym pomysłem. Maluch, który nie jest słuchany szybko może zniechęcić się do dalszych prób podejmowania dialogu. Zaangażuj się w rozmowę, dopytuj i analizuj. Dziecko, starając się jak najlepiej przekazać swoje myśli będzie rozwijało zdolności komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
Kiedy dziecko zaczyna mówić, ważne jest zaangażowanie rodzica i innych osób z bliskiego otoczenia. To oni najlepiej rozumieją pierwsze składane słowa, znają mimikę i gesty malucha. Z czasem Wasza komunikacja wejdzie na wyższy poziom, a dziecko pewne swoich umiejętności będzie otwarte na świat i gotowe, aby stawić mu czoła.